Posted: 27 Jun 2019 | jfgroen
Ophouden met christofilie vraagt Maarten Boudry in NRC Weekend van 22 juni 2019. Ach, er zijn spannender zaken om je druk over te maken. Of je nou door de hond gebeten wordt of door de kat … kattenmensen vinden honden maar agressief, hondenmensen vinden katten slome mormels. We maken ons zorgen over mogelijke achterdeurtjes in de Huawei soft- en hardware, maar schikken ons gevoeglijk met de bestaande achterdeuren in de Amerikaanse apparatuur en software die we gebruiken.
Zo relatief is het ook wel met religieus-sociale systemen als ‘christendom’ en ‘islam’. Die systemen vinden altijd dat de ander te veel eer krijgt. Het christendom een religie van vrede? In Noord Ierland hebben katholieken en protestanten elkaar gedurende enkele decennia met dood en verderf belaagd, uit naam van hun religie. Toch is daar vrede gesloten en nam Ian Paisley, de ‘rabiate’ voorman van de protestanten die geweld altijd afgekeurd had, zitting in een regering met Sinn Fein (zie Steve Bruce, Politics and Religion).
De Islam een intrinsiek gewelddadige religie? De door de moslim Soekarno bedachte pancasila heeft decennialang een vriendelijk samenleven van de volken van Indonesië, ieder met hun eigen religie, gedragen. Met de opkomst van het islamitisch fundamentalisme na de dood van president Soeharto is daar nu weinig meer van te herkennen.
Niet alles wat Engels spreekt of in West Europa woont, is ‘christelijk’, en ‘we’ hebben dingen uitgehaald die totaal in tegenspraak zijn met ‘christelijke’ overtuigingen – ook tegen beter weten in, zoals de Conquistadores in Zuid-Amerika huishielden ondanks dat er geestelijke waren die daartegen protesteerden.
Niet iedereen die Arabisch spreekt, is ‘moslim’. De Griekse filosofen zijn indertijd aan de Universiteit van Bagdad vertaald door Joden en Christenen die daar woonden en die vertalingen zijn met de Arabische veroveringen meegelift naar Spanje. Als het aan de moslims had gelegen, was dat nooit gebeurd, want zij hadden al een BOEK waarin alles stond wat je moest weten (zie Rémy Brague, The Legend of the Middle Ages).
‘Islam’ en ‘christendom’ zijn de religieus-sociale systemen die zijn ontstaan op basis van de geloofsovertuiging van mensen. Die systemen hebben een selectief geheugen. Wie heeft bijgedragen of kan bijdragen aan een betere, ‘verlichte’, wereld is moeilijk te bepalen als je naar de geschiedenis kijkt met de bril van die systemen op. Juist bij dit onderwerp moet je je heel bewust zijn van wiens belang je dient als je de geschiedenis betrekt in je argumentatie.
Belangrijker dan de vraag wie het in zich heeft om een ‘verlichting’ te kunnen doormaken, is denk ik wie de menselijkheid dient. Religieus-sociale systemen walsen over mensen heen, zoals de Conquistadores over de volkeren van Zuid-Amerika. Die systemen vermorzelen de individuen die handelen naar de intrinsieke kwetsbaarheid van de mens. Dan denk ik aan Pater Frans van der Lugt die bij de mensen in Homs bleef die leden onder de burgeroorlog en die uiteindelijk door een representant van een onmenselijk religieus-sociaal systeem werd doodgeschoten. Geloof gaat over het menselijke verhaal, en over vertrouwen dat het ene verhaal ons menselijker maakt dan een ander. Dat is voorbij de balans van plussen en minnen van de religieus-sociale systemen.
Posted in Column
Tags: mohammedanisme, religie