« suikerlijn | norg met bomen »
Posted: 27 Oct 2021 | h-en-s
de aarde als weggooi-artikel — cop26 in glasgow
Op 31 oktober (Hervormingsdag? …) start COP26, de klimaatconferentie van de Verenigde Naties. Weer een stap in het uitvoeren van de klimaataccoorden van Parijs en van andere protocollen in het Klimaatverdrag UNFCCC. Onderhand kun je niet meer volhouden dat klimaatverandering geheel onafhankelijk is van wat de mens doet. De mens is onderdeel van de natuur en wat de mens doet of nalaat, laat sporen na in de natuur. De zogenaamde kleine ijstijd die de Hollandse winterlandschappen opleverde en de Theems regelmatiger liet dichtvriezen, is terug te voeren op de decimering van de Europese bevolking door de pest in de middeleeuwen (zie bijv. De pest versterkte ‘Kleine IJstijd’, NRC, 2 maart 2006). Wat jij en ik doen, doet er toe.
Dit beeld lijkt misschien onschuldig, maar laat de obsceniteit van de discussie zien. Nadat in Nederland statiegeld op kleine plastic drinkflessen eindelijk is ingevoerd, komt de industrie met halve liters van karton en plastic voor mineraalwater en heeft de brutaliteit om dat water als ‘Earth’ op de markt te zetten. Terwijl de overheid probeert de vervuiling door plastic flesjes tegen te gaan, bedenkt de industrie iets zodat we weer lekker troep op straat en in de natuur kunnen blijven gooien. En dat doen we dan ook.
Dit was in de omgeving van het Suikerterrein in Groningen, een hotspot voor jonge en alternatieve cultuur. De activiteiten daar trekken veel van de generatiegenoten van Gretha Tunberg aan, dat meisje dat tegen de generatie van haar ouders zegt dat ze zich moeten schamen voor de troep die ze maken. Cynisch dus dat die generatie geen haar beter is. Voordat de cafés weer open gingen, vermaakten velen zich in de parken en veranderden die in gigantische vuilnisbelten. Maar een ‘Shame’ krijsende puber bij de VN in New York is dan mijns inziens net zo hard ‘green washing’ als Duitsland dat goede sier maakt door de kerncentrales te sluiten en tegelijk meer kolen te verstoken: goede sier om slecht gedrag mee te verhullen.
Microsoft bouwt in de Wieringermeer een datacentrum en de hele polder wordt volgebouwd met windmolens die de energie voor dat datacentrum opwekken. Geen van die molens levert iets aan de huishoudens in de polder. Wat is de groene winst dan van die aanslag op het landschap? Jong en oud kunnen ‘in de cloud’, muziek en video’s streamen, gamen, en zoomen met anderen om te bespreken hoe we groener kunnen leven. Goed, een zoommeeting tussen deelnemers uit de 25 EU-landen is minder energie en vervuiling dan als ze allemaal naar bijvoorbeeld Brussel moeten reizen, alleen voor die vergadering. Maar als je bij elkaar optelt wat het kost om al die tablets, computers en handy’s te maken, en iedere drie jaar te vernieuwen, is het beperken van de stijging van de temperatuur op aarde een haast onmogelijke taak.
We moeten dus niet alleen energie op een schonere manier opwekken, we moeten vooral onze energie behoefte verkleinen. De vraag naar electriciteit zal toenemen, mede óók door het gebruik van sociale media door een jongere generatie. Als je de benodigde stroom schoon wilt opwekken, is het helemaal de vraag of we genoeg land hebben voor zonneweides en windmolens en opslag van stroom. Want we moeten ook nog eten en wonen … Met het taboe op kernenergie hebben we ons nog eens een keer in de hoek geverfd; kolenmijnen hebben duizenden doden geëist, dagbouw voor bruinkolen ontwricht het landschap en de dorpen voor vier, vijf decennia, en de verbranding van die kolen kunnen we niet meer maken, als we onszelf straks eerlijk in de ogen willen kijken.
De aarde, ‘Earth’, is een weggooi-artikel, voor iedereen, jong of oud, arm of rijk. Het heeft geen zin om langs scheidslijnen van leeftijd of sociale klasse te redeneren. Waar het blijft haken, is volgens mij de te grote wil om voor de bühne elkaar te kritiseren en de eigen indolentie te rechtvaardigen door de inactiviteit van de ander. En de onwil van bijna iedereen met een stem in de discussie om het eigen gedrag te veranderen.
Het is natuurlijk ook de menselijke tragiek dat hier het protest tegen de vervuiling en uitstoot zelf ook vervuilend is en uitstoot veroorzaakt, of je nu in een glasfiber boot naar New York zeilt of via sociale media de scholieren staking organiseert. Ik heb overigens geen technische oplossingen, wel het vertrouwen dat we ver kunnen komen met ons vernuft. Maar dat water-kartonnetje laat mij zien dat de hervorming bij ieders gedrag moet beginnen; de verandering is niet te hoog of te ver of te diep dat wij mensen er niet mee kunnen beginnen, nu. Of in ieder geval op 31 oktober 2021, Hervormingsdag.
Posted in Uncategorised
Tags: Column, energietransitie, klimaatverandering, Urgenda