Posted: 30 Apr 2012 | jfgroen
Vandaag begint de Nederlandse Nationale Stille Week. Met tape of krijt bouwen we onze seculiere loofhut op de stoep die we op koninginnedag bewonen. ‘Bezet’ schrijven we er in – is het paradoxaal of ironisch? – en symbolisch vervaagt het woord ‘bezet’ langzaam in de dagen die volgen, op weg naar bevrijdingsdag. Dit jaar hebben we echt iets te vieren, want de Tweede Kamer, onze volksvertegenwoordiging, heeft de voorsmaak van de bevrijding gegeven!
Het ging wel bijna mis. Begin vorige week heerste er nog negativiteit. “Gesteggel over verkiezingsdatum,” kopte Metro. “Gesteggel”, dat is wat de Tweede Kamer toch doet over belangrijke zaken en futiliteiten? In ieder geval is dat het verwijt van een grote groep van onze bevolking die vindt dat ‘ze’ niets doen. En het is de angstdroom van een andere grote groep die vreest voor de versplintering in deelbelangetjes in de Kamer.
Een interessante dissonant deze week was het gedoe rond het 4 mei gedicht van de 15 jarige Auke de Leeuw. Zijn vers moet gezegd worden, maar op 4 mei is het niet op zijn plaats. Om dezelfde reden dat je een Paaslied niet op Goede Vrijdag kan zingen. Blijkbaar is er een totaal gebrek aan liturgisch besef bij het 4/5 mei comité. Beschamend en onwaardig was de ruzie die via de media werd gevoerd; dat er zulke slechte communicatie is tusssen organisaties die direct betrokken zijn bij het organiseren van onze nationale gedenkdagen.
Misschien is het ook een teken van een verlegenheid, want wat herdenken we op 4 mei en vieren op 5 mei. Die twee hebben met elkaar te maken zoals Goede Vrijdag met Paaszondag te maken heeft. Als je dat zelf niet meer helder weet, maak je licht een liturgische fout.
Ik denk dat we hier met de secularisatie van het nationale bewustzijn te maken hebben. Al jaren is 5 mei een dag van het iets-isme, een vaag ingevulde dag over ‘Nederlandse vrijheid’ – van wat en waartoe blijft voor mij onduidelijk. Daarom is voor mij de afgelopen week historisch. Met de Europese regels die we zelf hebben geformuleerd en willen afdwingen als stok achter de deur, deed de kamer dát waarvoor zij is gekozen. Rousseau zei het al: vrijheid is gehoorzamen aan de wetten die je zelf hebt geschreven.
De gebeurtenissen van de afgelopen week kunnen 5 mei inhoud geven: de soevereiniteit van het Nederlandse Volk dat een volgende stap op weg naar morgen zet. Dat moet je religieus duiden, want het heeft een betekenis die dieper gaat dan de naakte feiten. Misschien de kern van een burgerlijke religie? In ieder geval is het uitdrukking van het inherent religieuze van de mens. Het is de dienst aan elkaar, zoals de volksvertegenwoordiging die in praktijk bracht, die de viering van déze religie is. Daarom voor vandaag, 30 april, drie hoeraatjes voor de Koningin. Maar op 5 mei drie hoeraatjes voor onszelf!
(Oorspronkelijk op CSC-Plein, 30 april 2012)
Posted in Column